Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế lại vừa có cảnh báo về 1 loại thực phẩm chức năng giảm cân đang rất phổ biến trên mạng xã hội. “Thực phẩm bảo vệ sức khỏe: Giảm cân Bà Vần” được quảng cáo là có số xác nhận công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm số 44492/2017/ATTP-XNCB cấp ngày 30/11/2017. Tuy nhiên, Cụ An toàn thực phẩm khẳng định không cấp xác nhận công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm cho sản phẩm này. Đây chỉ là một trong những vi phạm đối với thực phẩm chức năng giảm cân, mặt hàng được quan tâm và tìm mua chủ yếu theo kênh truyền miệng.
Ma trận quảng cáo
Thực phẩm chức năng giảm cân thật sự là một ma trận với đủ loại mặt hàng: từ trà, thuốc viên, đến kẹo. Nhưng tất cả đều có điểm chung là “nguồn gốc thảo dược”, “an toàn”, “giảm cân hiệu quả cho cả cơ địa khó giảm” “không tăng cân trở lại khi ngừng sử dụng”. Và đi kèm với vô số mặt hàng từ nội địa đến nhập khẩu này là ma trận của quảng cáo và bán hàng theo kiểu đa cấp.
Thử nhấp vào link quảng cáo của một nhãn hàng thực phẩm chức năng giảm cân, ngay lập tức, chúng tôi nhận được những cuộc điện thoại của tư vấn bán hàng với những thông tin, lý lẽ đầy thuyết phục.
“Bên em nó là sản phẩm cao cấp dành cho người cơ địa khó giảm nên chị yên tâm nên định lượng thành phần nặng gấp đôi các sản phẩm khác, đảm bảo cơ địa của chị khó đến đâu cũng giảm thảo được lượng mỡ nhé”
“Nếu mà sản phẩm bên em mà có ảnh hưởng đến sức khoẻ hay là không có hiệu quả thì làm sao mà bên em dám hỗ trợ cho trẻ trên 7 tuổi đúng không ạ”.
“Cam kết luôn là không tác dụng phụ nhá tức là được bộ Y tế kiểm định rồi cho nên trong mỗi hộp sản phẩm đều có giấy kiểm định bộ Y tế”
Thông tin quảng cáo thực phẩm chức năng giảm cân đánh đúng tâm lý lo ngại
Quảng cáo sai sự thật về xác nhận công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm, theo Cục An toàn thực phẩm chính là hành vi gian lận, ảnh hưởng tới sức khỏe người tiêu dùng, cần phải xử lý nghiêm. Các quảng cáo về thực phẩm chức năng giảm cân trên mạng xã hội, hay những tư vấn viên bán hàng qua điện thoại đều nhấn mạnh yếu tố sản phẩm có "chứng nhận kiểm định của Bộ Y tế" như một bảo chứng cho độ an toàn và chất lượng của sản phẩm. Tuy nhiên, theo bác sĩ Trần Vũ Lan Hương, chuyên gia dinh dưỡng, thì đây chỉ là giấy tiếp nhận đăng ký. “Nó ghi rất rõ chỉ mới tiếp nhận thôi. Tổ chức cá nhân nào xin cái tờ này thì phải tự chịu trách nhiệm với sản phẩm của mình. Như vậy họ sẽ tự chịu về sản phẩm họ bán cho mình và khi họ không tự chịu và không thèm chịu thì chúng ta chịu”.
Giảm cân Bà Vần bị phát hiện vi phạm - Ảnh Bích Thủy
Giảm cân và giảm luôn tuổi thọ
Xem xét những thành phần được nhà sản xuất công bố trên bao bì của sản phẩm, bác sĩ Trần Vũ Lan Hương cho biết, những thảo dược có trong thành phần công bố có tác dụng giảm cân ở mức độ ít. Nếu sử dụng tinh chất với hàm lượng cao thì hiệu quả sẽ khá hơn. Tuy nhiên, theo công bố thì các loại thảo dược được sử dụng không đạt tới hàm lượng của nghiên cứu, đó là chưa kể, việc phối hợp nhiều loại thảo dược có tác dụng giảm cân trong cùng 1 sản phẩm, cũng chưa có nghiên cứu nào cho thấy nó có thể giảm cân “thần kỳ” ở mức “uống 2 lần giảm 15kg” như quảng cáo . Chính vì vậy , bác sĩ Lan Hương khẳng định “Thảo dược thật sự 100% thì hiệu quả giảm cân rất ít, còn hiệu quả giảm cân chúng ta thấy rõ nhanh, mạnh thì chúng ta hãy tự đặt câu hỏi lại điều gì, chất gì đang chứa trong đó”
Thành phần 1 loại thực phẩm chức năng giảm cân - Ảnh Bích Thủy
Trên thế giới, các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rất rõ 20 loại chất cấm có trong thực phẩm chức năng giảm cân. Đặc biệt là sibutramin và phenolphtalein. Sibutramin đã bị cấm trên toàn thế giới từ 10 năm nay dù giảm cân rất hiệu quả khi tăng mức độ đốt của cơ thể vừa tăng tiêu mỡ, vừa làm chán ăn. Còn Phenolphtalein thì gây ra tình trạng đi tiêu liên tục. Đây là 2 chất đại diện cho 2 nhóm cơ chế tác động đến giảm cân hiện đang rất phổ biến.
Cơ chế giảm cân đầu tiên là giảm nhu cầu ăn vào. Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Lê Thị Đan Thùy, bệnh viện Bình Dân TP.HCM thì khi sử dụng, bệnh nhân không còn cảm giác muốn ăn nữa và có thể nhịn ăn trong vòng 7, 10 ngày. Số cân giảm rất nhiều nhưng đi kèm với đó là chứng trầm cảm và hệ lụy với tim mạch. Đặc biệt với bệnh nhân béo phì thì rất dễ gây trụy tim, tử vong. Cơ chế giảm cân thứ 2 là làm cho cơ thể mất nước. Chỉ trong vòng 10 ngày đến 2 tuần sau sử dụng, trọng lượng cơ thể sẽ giảm 10%, nhưng bệnh nhân sẽ cảm thấy choáng váng, mệt mỏi và nguy hiểm hơn nữa suy thận. Đã có trường hợp bệnh nhân nữ mới 22 tuổi sau khi dùng thực phẩm chức năng giảm cân kiểu này đã suy thận không hồi phục, cả đời gắn với máy lọc thận. Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận điều trị một bệnh nhân nữ trong tình trạng hôn mê, co giật sau 4 ngày uống cà phê giảm cân có chứa Sibutramine. Mới đây nhất, 1 loại thực phẩm chức năng giảm cân được được rao bán trên trang web với quảng cáo là nhập khẩu từ nước ngoài, lại tiếp tục bị Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Quảng Ninh phát hiện có chứa Sibutramine với liều lượng 16,3 mg/viên.
Theo bác sĩ Trần Ngọc Diệp, chuyên gia dinh dưỡng, thì bản chất thực phẩm chức năng giảm cân chính là hỗ trợ điều tiết ăn uống. Với việc điều tiết được số kg calo cho mỗi lần ăn, người ta có thể tính toán được lượng mình hấp thu để từ đó giảm tiến đến triệt tiêu calo dư thừa, giúp giảm cân. Vì vậy, sử dụng thực phẩm chức năng giảm cân chỉ mang tính hỗ trợ. Cách để giảm cân bền vững chính là kết hợp từ dinh dưỡng, vận động và nhiều yếu tố khác. Bởi nếu xem béo phì dư cân là bệnh lý thì việc điều trị sẽ không thể rập khuôn theo công thức mà phải dựa vào thể trạng của từng người./.
Nguồn: Bích Thủy/kenhcongdong.com
