Tính đến hết tháng 8/2025, ước giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 đạt 46,3% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (cùng kỳ năm 2024 đạt 40,4%). Theo Bộ Tài chính, có 8 bộ, cơ quan trung ương và 22 địa phương có tỷ lệ giải ngân ước đạt từ mức bình quân chung cả nước; 30 bộ, cơ quan trung ương và 12 địa phương có tỷ lệ giải ngân ước đạt dưới mức bình quân chung cả nước. Trước những khó khăn liên quan đến giải ngân vốn, Bộ Tài chính đề xuất nhiều giải pháp để đạt mục tiêu cả năm.
Thực trạng giải ngân 8 tháng đầu năm 2025
Số liệu báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước 7 tháng, ước 8 tháng năm 2025 vừa được Bộ Tài chính công bố cho thấy, tổng kế hoạch đầu tư công của cả nước giao năm 2025 đến thời điểm báo cáo là 1.090.850,4 tỷ đồng bao gồm: kế hoạch Thủ tướng giao (825.922,3 tỷ đồng giao đầu năm và 58.663,3 tỷ đồng ngân sách trung ương giao bổ sung), kế hoạch vốn cân đối địa phương giao tăng so với kế hoạch Thủ tướng giao (141.341 tỷ đồng), kế hoạch các năm trước chuyển sang (64.923,8 tỷ đồng). Ước giải ngân từ đầu năm đến ngày 31/8/2025 là 434.006,5 tỷ đồng, đạt 39,79% tổng kế hoạch. Trong đó, giải ngân vốn kế hoạch năm 2025 là 409.174,5 tỷ đồng, đạt 39,9% kế hoạch, đạt 46,3% kế hoạch Thủ tướng giao.
Ước giải ngân vốn đầu tư công từ đầu năm đến hết tháng 8 là 434.006,5 tỷ đồng, đạt 39,79% tổng kế hoạch năm 2025. Ảnh: Gia Khoa
Trong nhóm địa phương đạt tỷ lệ giải ngân 8 tháng năm 2025 trên 50% so với kế hoạch Thủ tướng giao có 8 địa phương có quy mô tổng kế hoạch vốn lớn gồm: Ninh Bình, Hưng Yên, Hải Phòng, Phú Thọ, Thanh Hóa, Bắc Ninh, Tây Ninh, Gia Lai.
Cụ thể, Thanh Hóa có tổng kế hoạch vốn năm 2025 là 21.997,525 tỷ đồng, đến nay đã giải ngân được 12.106,334 tỷ đồng, đạt 55% tổng kế hoạch và 90,6% kế hoạch Thủ tướng giao. Ninh Bình có tổng kế hoạch vốn 53.817,620 tỷ đồng, số vốn giải ngân 8 tháng là 25.652,934 tỷ đồng, đạt 47,7% tổng kế hoạch vốn và 90,1% kế hoạch Thủ tướng giao. Tại Phú Thọ, tổng kế hoạch vốn của tỉnh là 27.757,822 tỷ đồng, giá trị giải ngân là 13.872,496 tỷ đồng, đạt 50% tổng kế hoạch và 74,1% kế hoạch Thủ tướng giao.
Các tỉnh, thành khác ghi nhận kết quả tích cực như Bắc Ninh, có tổng kế hoạch vốn là 18.780,861 tỷ đồng, giải ngân đạt 64,6% kế hoạch; Hưng Yên có tổng kế hoạch vốn là 49.007,134 tỷ đồng, giải ngân đạt 51,6% kế hoạch; Hải Phòng có tổng kế hoạch vốn là 39.893,200 tỷ đồng, giải ngân đạt 54,4% kế hoạch.
Hai “đầu tàu” kinh tế của cả nước, Hà Nội và TP.HCM có quy mô kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 lớn nhất và có giá trị giải ngân tuyệt đối 8 tháng lớn, song tỷ lệ giải ngân vẫn còn ở mức trung bình. Cụ thể, năm nay, TP.HCM có tổng kế hoạch vốn 151.431,912 tỷ đồng, giá trị giải ngân hiện ước đạt 36,5% tổng kế hoạch và 46,5% kế hoạch. Hà Nội có tổng kế hoạch vốn là 87.130,263 tỷ đồng, giá trị giải ngân đạt 40,8% tổng kế hoạch và 40,8% kế hoạch Thủ tướng giao.
Hai địa phương khác cũng có quy mô đầu tư công lớn, nhưng đang nằm ở nhóm cuối bảng về tỷ lệ giải ngân là Cần Thơ và Đồng Nai. Cụ thể, tổng kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 của Cần Thơ là 28.136,488 tỷ đồng, ước giá trị giải ngân 8 tháng đạt 35,6% tổng kế hoạch và 36,2% so với kế hoạch. Đồng Nai có tổng kế hoạch vốn là 36.951,871 tỷ đồng, giải ngân được 11.698,017 tỷ đồng, đạt 31,7% tổng kế hoạch và 36,6% kế hoạch.
Quan sát từ thực tế cho thấy, TP. HCM đã bố trí một lượng vốn lớn cho các dự án hạ tầng, song do vướng mắc giải phóng mặt bằng, thiếu vật liệu, thủ tục đầu tư… nên nhiều gói thầu, dự án có tiến độ không như kỳ vọng. Chia sẻ với phóng viên, lãnh đạo 2 chủ đầu tư lớn của TP. HCM là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông và Ban Quản lý dự án hạ tầng đô thị đều cho rằng, nút thắt lớn nhất là giải phóng mặt bằng tại các dự án lớn. Để gỡ vướng mặt bằng, cần sự vào cuộc quyết liệt, hiệu quả hơn nữa của các sở, ngành và địa phương.
Tại Đồng Nai, có 13 công trình, dự án trọng điểm với tổng mức đầu tư hơn 53,6 ngàn tỷ đồng, trong đó 6 dự án đang thi công, 7 dự án đang thực hiện các thủ tục đầu tư. Khó khăn, vướng mắc lớn nhất đối với nhóm các công trình, dự án này là khâu bồi thường, giải phóng mặt bằng, nguồn vật liệu xây dựng. Ngoài ra, một số dự án gặp khó khăn khi triển khai liên quan đến trình tự, thủ tục, nội dung hồ sơ, nội dung thẩm định, hình thức thanh toán, quy định chi tiết về loại hợp đồng.
Nhiều địa phương chưa thể bứt tốc giải ngân do vướng mắc giải về phóng mặt bằng, thiếu vật liệu, thủ tục đầu tư… Ảnh: Nguyễn Thuyên
Thêm giải pháp để về đích
Bà Trương Thị Hương Bình, Giám đốc Sở Tài chính Đồng Nai cho biết, Tỉnh giao các sở, ngành áp dụng “luồng xanh” trong công tác thẩm định, rút ngắn tối đa thời gian thực hiện các thủ tục triển khai dự án. Tháng 8 vừa qua, Tỉnh tiếp tục tập trung tháo gỡ các vướng mắc về mặt bằng, vật liệu xây dựng…, nhất là các dự án trọng điểm, được bố trí vốn lớn. Do đó, kết quả giải ngân có chuyển biến tích cực. Chiến dịch “30 ngày đêm giải ngân vốn đầu tư công” với mục tiêu phấn đấu đến cuối tháng 8/2025 giải ngân hơn 11,4 ngàn tỷ đồng được Tỉnh triển khai quyết liệt và đạt hiệu quả.
Trong bức tranh tổng quan, Bộ Tài chính nhận thấy, có 5 nhóm nguyên nhân gây khó khăn chưa được khắc phục triệt để ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân. Đó là khó khăn liên quan đến sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và chuyển sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; phân bổ vốn; cơ chế chính sách; tổ chức thực hiện và khó khăn về nguồn thu ngân sách địa phương.
Bộ Tài chính cho biết, một lượng lớn vốn mới được Thủ tướng giao bổ sung từ nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2024 đang được triển khai hoàn thiện các thủ tục đầu tư, lựa chọn nhà thầu, chưa có khối lượng giải ngân. Tính đến ngày 27/8/2025 còn 31.764,2 tỷ đồng giao bổ sung từ nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2024 chưa triển khai phân bổ. Một số địa phương (cấp xã) đang tập trung kiện toàn và vận hành mô hình chính quyền mới, chưa sát sao trong công tác phân bổ vốn để kịp thời tiến độ thực hiện dự án. Ở khâu tổ chức thực hiện, ngoài các khó khăn cố hữu như vướng mặt bằng, thiếu vật liệu thì còn có sự chậm trễ trong lập, phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch, đặc biệt là các quy hoạch chi tiết. Ngoài ra, trong tháng 8 điều kiện thời tiết bất lợi, mưa, bão, sạt lở, lũ lụt…, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ thi công nhiểu dự án xây dựng và ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân.
Để bảo đảm tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 đạt mục tiêu 100% kế hoạch Thủ tướng giao, Bộ Tài chính đề xuất nhiều kiến nghị, giải pháp trọng tâm nhằm gỡ các vướng mắc thực tiễn về giải phóng mặt bằng, thủ tục, đồng thời thúc đẩy các địa phương, bộ, ngành tập trung thực hiện các công trình, dự án trọng điểm quốc gia, phấn đấu hoàn thành 3.000 km đường cao tốc, 1.000 km đường bộ ven biển và các dự án lớn như Cảng hàng không quốc tế Long Thành, Đường vành đai 3 TP. HCM…/.
Nguồn: Ngọc Tuấn/baodauthau.vn
